Trong những năm gần đây, du lịch sinh thái cộng đồng đang trở thành trào lưu mới rất phổ biến đối với các bạn trẻ bởi những trải nghiệm mang tính chữa lành đến từ “Mẹ Thiên Nhiên” vĩ đại. Đặc biệt trong bối cảnh Đại dịch Covid-19 vừa qua đã có những ảnh hưởng nhất định lên mỗi cá thể, khiến nhiều người thay đổi suy nghĩ về giá trị sức khỏe. Cuộc sống bộn về với những áp lực công việc hằng ngày, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số cùng môi trường ô nhiễm khói bụi, có thể nói rằng đây sẽ là thời điểm khách hàng tìm đến những chuyến du lịch cân bằng giữa năng lượng bên trong và bên ngoài, tiếp thêm nguồn vui sống trong những ngày nghỉ ngơi. Và với lẽ đó, du lịch Bắc Giang là đang dần trở thành địa điểm mới với rất nhiều sự lựa chọn có thể làm “mãn nhãn” du khách trong và ngoài tỉnh, cũng như giúp họ có được cảm giác vẹn tròn cả Thân-Tâm-Trí. Theo đó điểm du lịch cộng đồng Bản Ven thuộc xã Xuân Lương, huyện Thế, tỉnh Bắc Giang cũng là một trong số những địa điểm du lịch để du khách tìm đến.
Năm 2019, Bản Ven đã được công nhận là Điểm du lịch cộng đồng tại tỉnh Bắc Giang. Với lợi thế về thiên nhiên trong lành cùng văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc người Cao Lan, Bản Ven Yên Thế dần dần thu hút khách du lịch ghé thăm. Bản Ven nằm trên trục Quố lộ 17 thuộc địa phận xã Xuân Lương, huyện Yên Thế và cách trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 45km. Từ Hà Nội, bạn cần di chuyển 80km, tương đương với 2 tiếng chạy xe. Men theo con đường rợp bóng cây xanh mát, du khách sẽ đến được với Bản Ven. Để đến với bản cổ này, bạn có thể lựa chọn đi taxi, ô tô, xe máy đều được bởi đường đi khá dễ di chuyển. Tuy mới trở thành điểm du lịch cộng đồng trong những năm gần đây nhưng Bản Ven vẫn được đông đảo du khách biết đến và ghé thăm thường xuyên đặc biệt là vào các dịp cuối tuần và nghỉ lễ.
Như thanh âm trong trẻo cất lên giữa núi đồi Bắc Giang, Bản Ven xanh, trong lành sẽ là trải nghiệm mới mẻ cho bạn trong mùa hè này. Từ bầu không khí trong vắt tới ngọt ngào, mát mẻ của núi rừng cụ Đề, tới những phút giây đắm mình trong làn nước mát lạnh từ các con suối chảy qua bản và vô vàn cảnh quan đẹp xinh cho bạn thỏa sức “sống ảo”. Bản Ven cũng là một trong số những vùng đất hiếm hoi còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Cao Lan. Tất cả những điều trên đã góp phần tạo nên một chuyến đi, một dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách.
Chúng tôi về thăm điểm du lịch cộng đồng Bản Ven vào một ngày hè trung tuần tháng 6 năm 2023. Bản Ven là cái tên xuất hiện trên bản đồ Bắc Giang từ hơn 300 năm trước, chính vì thế nơi đây có thể coi là một bản làng cổ và cũng là ngôi nhà chung của đồng bào dân tộc Cao Lan. Ở đây hiện có hơn 150 hộ gia đình sinh sống chủ yếu bằng nghề nông như trồng trọt và chăn nuôi. Bản Ven cũng được biết đến là xứ chè của Bắc Giang, nức tiếng gần xa với món chè xanh và chè hoa vàng thơm ngon, thanh mát.
Bản Ven được thiên nhiên ưu ái ban cho vẻ đẹp thuần khiết còn nhiều nét sơ khai. Rời xa phố thị tấp nập, ồn ào, khi đến với Bản Ven, bạn sẽ cảm nhận được ngay sự an yên tuyệt vời. Xung quanh sẽ chỉ có tiếng lá xào xạc, tiếng chim hót, tiếng suối róc rách cùng cảnh sắc mát mẻ, trong lành giữa đại ngàn của núi rừng Yên Thế. Tới đây, bạn có thể trút bỏ hết những âu lo thường nhật để hòa mình vào không gian tĩnh lặng, nghe tiếng lá cây xào xạc trong gió, tiếng chim hót véo von, tiếng nước suối chảy thì thầm, róc rách, kèm âm thanh rì rào của thác đổ tạo nên bản hòa tấu nhạc rừng mê say đến nao lòng.
Giới trẻ đến Bản Ven Yên Thế thường có xu hướng chụp hình sống ảo, cắm trại,… Trong khi đó, du khách lớn tuổi hơn có cơ hội tìm hiểu văn hóa, đời sống, thử trang phục truyền thống Cao Lan, tắm thác, bể bơi, câu cá,… Điểm du lịch cộng đồng Bản Ven nhất định là điểm đến lý tưởng dành cho mọi lứa tuổi.
Tại Bản Ven Yên Thế, người dân tộc Cao Lan chiếm tới hơn 90%. Du khách đến bản sẽ có cơ hội tìm hiểu về nét đẹp văn hóa và đời sống của dân tộc này. Bạn có thể thoải mái lựa chọn trang phục dân tộc Cao Lan và check-in chụp ảnh kỷ niệm. Ở Bản Ven vẫn còn lưu trữ những ngôi nhà sàn độc đáo. Dưới mái nhà sàn đã ngả màu theo thời gian là gia đình, nếp sống cùng những phong tục tập quán mà bà con Cao Lan đã truyền qua bao đời. Người Cao Lan Bản Ven còn nổi tiếng với Sình ca, câu hát giao duyên của đôi trai gái, hát “phụng” thổ công và thần nông, hát ru con, hát ghẹo, hát đố. Cùng ăn, cùng ở, cùng ra đồng và cùng tìm hiểu cuộc sống sinh hoạt hàng ngày với bà con. Không phải tivi, điện thoại mà khi chiều đến bạn sẽ được hòa mình vào không khí vui nhộn của các trò chơi dân gian như bịt mắt đánh chiêng, ném còn, đi cầu kiều,... cùng cả trẻ em và người lớn trong bản. Bạn đừng quên thử Pù Dằn Dinh-một loại áo nằm trong bộ trang phục truyền thống của đồng bào Cao Lan để có những tấm hình check-in xinh xắn bên nhà sàn.
Các hoạt động vui chơi tại Bản Ven đều mang đậm yếu tố giữ gìn bản sắc dân tộc. Hoạt động thú vị nhất có thể kể đến đó là trải nghiệm hái chè cùng bà con bản địa trên các nương, đồi chè xanh trải dài xa tít ngút tầm mắt. Do nằm giáp với tỉnh Thái Nguyên nên bản Ven cũng trồng rất nhiều chè, phủ xanh khắp những ngọn đồi. Du khách đến đây có thể thỏa thích ngắm nhìn, đi dạo giữa những nương chè bát ngát và chụp ảnh. Đặc biệt, du khách có thể cùng người dân địa phương mang gùi thu hoạch những lá chè tươi. Sau đó, du khách có thể được ghé xưởng chè, tự tay trải nghiệm quy trình làm ra những gói chè thành phẩm, từ việc phân loại lá chè, rửa sạch đến sấy khô, đóng gói. Du khách cũng nên thưởng thức qua nước chè ở bản Ven. Hương vị mang nét đặc trưng riêng, vừa uống sẽ có chút chát nhẹ nhưng ngọt ở hậu vị chắc chắn sẽ không làm những du khách yêu chè thất vọng.
Sau khi đã trải nghiệm hết quy trình làm chè, các du khách cũng có thể nếm mật ong rừng tự nhiên. Mật ong tuy rằng không phải là thức uống xa lạ, thế nhưng để nếm mật ong rừng tự nhiên vừa được lấy xong thì không phải ai cũng có cơ hội thử qua. Và trong không gian cực “chill” của núi rừng, bạn có thể liên hệ đặt bữa trưa hoặc bữa tối do người dân chuẩn bị được đặt trên mâm hoặc mẹt với đa dạng các món ngon từ xôi ngũ sắc Cao Lan, xôi trứng kiến, thịt lợn hầm lá tăng lực, măng đắng, ốc khe, rau dớn, lợn quay lá mắc mật, hoa chuối rừng... Nếu đến bản Ven vào cuối tuần, du khách sẽ được trải nghiệm gói bánh chim Gù, bánh vắt vai đặc sản của dân tộc Cao Lan.
Cuộc hành trình tiếp tục sau khi ghé đồi chè, từ điểm du lịch cộng đồng bản Ven, du khách có thể tiếp tục đi khoảng 3km, tới thác Ngà bản Xoan, xã Xuân Lương. Sau khi dừng đỗ xe ngay bìa rừng, du khách sẽ đi bộ ngược theo khe suối khoảng 300m để lên chiêm ngưỡng dòng thác Ngà. Dòng thác cao hơn 20m mét thả mình như dải lụa, chảy uốn lượn theo sườn núi tung bụi nước li ti như những hạt mưa bay, mát lạnh cả khu vực xung quanh.
Bên cạnh những đồi chè xanh mướt cùng dòng thác Ngà hùng vĩ, bản Ven còn gây thương nhớ bởi rừng Trúc Phấn đẹp như tranh vẽ. Những rặng trúc cao vút, phần thân phủ đầy phấn trắng, rợp bóng che mát cho con đường mòn dẫn đến một dòng suối trong vắt. Vẻ đẹp nơi đây được ví von như khung cảnh trong những bộ phim kiếm hiệp, thu hút nhiều du khách đến tham quan, chụp ảnh. Không chỉ đơn thuần là tận hưởng bầu không khí trong lành, mát mẻ, du khách còn được tự do khám phá rừng trúc, tắm suối… để giảm căng thẳng sau những ngày học tập, làm việc. Để bảo tồn và giữ gìn vẻ đẹp tự nhiên của khu rừng, đến đây, bạn chỉ được đỗ xe cách khoảng 50 – 100m và đi bộ vào bên trong nên khu vực cắm trại vô cùng trong lành và yên tĩnh. Đây quả là chốn lý tưởng dành cho hội bạn thân thích tụ tập vui chơi. Du khách đến đây không cần phải mang quá nhiều đồ như lều, bạt, bếp nướng mà có thể thuê trực tiếp tại các điểm cung cấp dịch vụ trong rừng. Trong khi người lớn tập trung dựng lều và nướng đồ thì trẻ em tha hồ chạy nhảy trong rừng và ngắm suối.
Ngoài trồng trọt, các hộ dân ở bản Ven còn sinh sống chủ yếu bằng nghề chăn nuôi theo mô hình nông trại. Tại đây, bạn có thể thỏa thích làm quen, chụp ảnh cùng những chú dê, cừu, thỏ, hươu… Đặc biệt, đồi cừu không tính phí riêng khi chụp cùng động vật. Những gia súc nhỏ ở đây rất hiền lành, du khách có thể dễ dàng cho ăn và chơi đùa cùng chúng. Những tiểu cảnh nhỏ xinh cũng được nông trại chú tâm bố trí đẹp mắt để du khách đến tham quan có thể thoải mái chụp ảnh. Ngoài ra, các khách tham quan “nhí” có thể tham gia các trò chơi như bắt vịt, bắt chạch trong chum, bịt mắt đập chiêng, nặn bánh trôi, nặn gốm, tô tượng… Vào buổi tối, du khách có thể nán lại để tham gia cắm trại đêm, bày tiệc nướng ngoài trời và thưởng thức các món đặc sản, mang đậm hương vị núi rừng như xôi chấm muối mè, rau rừng, gà rừng nướng… cũng là trải nghiệm khó quên khi đến bản Ven.
Sau quá trình được đi thăm quan trải nghiệm thực tế tại Bản Ven, để chuyến đi được trọn vẹn, bổ ích chúng tôi có một vài lời khuyên cho những du khách mới đến Bản Ven lần đầu tiên đó là
Trong mỗi gia đình đồng bào Cao Lan đều có ban thờ gia tiên, đó là nơi linh thiêng và trang nghiêm nhất trong nhà nên những người ngoài gia đình sẽ không được phép đến khu vực này.
Việc xem dự báo thời tiết trước khi đến đây là rất quan trọng. Bạn chỉ nên đến đây vào những ngày có nắng hoặc mát mẻ vì chủ yếu, bạn sẽ trải nghiệm các hoạt động ngoài trời.
Điểm du lịch Bản Ven, đặc biệt là đồi cừu, là điểm du lịch lý tưởng cho những gia đình nhỏ. Tuy nhiên, bố mẹ cần dạy các con yêu thương động vật, tránh xua đuổi hay trêu chọc chúng.
Chuẩn bị đồ cho chuyến đi ngoài các vật dụng cần thiết như kem chống nắng, mũ rộng vành, áo khoác thì bạn cũng nên mang thêm một bộ đồ dự phòng và đồ bơi để đi bơi tại bể và tắm suối.
Vì mới đưa vào khai thác du lịch cộng đồng trong thời gian gần đây và bà con chủ yếu là người dân tộc thiểu số nên trước chuyến đi bạn hãy đổi tiền mặt để thuận tiện hơn trong việc thanh toán.
Di chuyển và vui chơi trong khu vực rừng núi thì thuốc xịt côn trùng và thuốc bôi ngoài da là hai vật bất ly mà bạn nên bỏ ngay trong túi đồ của mình.
Cuối cùng hãy là một vị khách thông thái và có trách nhiệm, sử dụng đồ ăn, uống hay cắm trại xong du khách nhớ bỏ rác vào đúng nơi quy định. Cùng chung tay giữ gìn không gian xanh mát của khu du lịch bản Ven Bắc Giang bạn nhé./.
Nguyễn Khánh Thiên An, ảnh Văn Dương
